Fetüsun içinde bulunduğu sıvıdır, fetüs için çok çeşitli görevleri vardır;
- Fetüsu dış travmalara karşı korur,
- Fetüsun serbestçe hareket etmesini sağlayarak kas ve iskelet sisteminin gelişmesine yardımcı olur,
- Fetüsun vücut ısısını muhafaza eder,
- Fetüsun sindirim ve solunum sisteminin gelişmesini sağlar,
- Fetüsun rahat ve düzenli büyümesine yardımcı olur,
- Amniyos zarının fetüse yapışmasını önler,
- Fetüsun beslenip büyümesine yardımcı olur,
- Fetüsu enfeksiyondan korur.
Amniyotik sıvının birinci trimesterdeki kaynağı amniyotik membranlardır, daha sonra ise bebeğin cildinden sıvı sızması ve idrar,bu suyun oluşumunu sağlar. Fetüs cildinin 24-25. haftada keratinizasyonu nedeniyle amnios sıvısı büyük oranda fetal idrarla olmaktadır. Fetal idrar doğumdan önce atık maddeleri taşımaz ,anne serumu ile neredeyse aynı özellikleri taşır. Atık maddeler plasenta yoluyla anne kanına taşınır. Üretilen amnios sıvısı tekrar yutularak belirli bir dengede tutulur, gebeliğin ilk trimesteri sonunda 50 ml iken,20. haftada 500 ml’ye kadar çıkar, 30-34. haftada 800-1000 ml de sabitlenir, 38. haftadan itibaren de azalmaya başlar.
Amnios sıvısının %99’u sudur, geri kalanı inorganik tuzlar, organik maddeler ve fetüsten dökülen epitel hücreleridir. Amniosentezde bu hücrelerden kromozomal analiz yapılır. Amnios sıvısı yutma ve solunum hareketleri sonucunda fetal akciğer ve sindirim sisteminin gelişimine katkıda bulunurlar.
Amniyotik sıvı volümü fetal hipoksinin belirteçlerinden biridir-kronik hipoksemi / fetal hipoksi varlığında amniyotik sıvısı hipoksinin yaklaşık üçüncü haftasında azalır. Tüm 2. Ve 3. trimester değerlendirilmelerinde amniyotik sıvıya da bakılır. Alışkın gözler subjektif olarak değerlendirebilirken yarı kantitatif olarak da ölçülebilir. Bu yöntem;
- Amniyotik sıvı indeksi; Burada dört kadrandaki maksimum vertikal cepler ölçülür ve toplanır 5-20 arasındaki değerler normaldir.
- Maksimum vertikal cep; Bunda fetal kısımlar ve kordonun olmadığı en geniş sıvı cebi önden arkaya ölçülür ve 5-8 arası değerler normal kabul edilir.
Polihidroamniyos: Amniotik sıvının artmasıdır,MVC >8 cm ve ASİ >24 cm ise polihidroamniyos kabul edilir, hafif orta veya ağır olabilir. Büyük kısmı (%50-60) idiopatiktirir, %30 luk kısmı diyabet ile ilgilidir. Geri kalanlar da anomali ve anoploidilerle ilgilidir.
- Gastrointestinal anomaliler
- Beyin anomalileri
- Fetal yüz-damak anomalileri
- İskelet -kas problemleri
Bu anomaliler sıvının üretim artışı veya azalmış uzaklaştırılmasıyla ilgilidir.
Anöploidilerle beraber olabilir. ( T18,T21,T13 ) Diyabetiklerde şeker kontrolü sağlandıktan sonra düzelebilir. Prognoz nedenine bağlı olarak değişir , idiopatikler genellikle sorunsuz seyreder, diğerleri yanındaki bulgulara, diyabetik ise şeker kontrolüne bağlıdır. Eğer polihidroamniyos+ıugr varsa veya hızla artan polihidroamniyos varsa prognozun kötü olma ihtimali artar.
Polihidroamniyos erken doğuma, kordon sarkmasına, fetal malprezentasyona, dekolman plasenta ve doğum sonu atoni kanaması ihtimalinin artmasına neden olur.
Tedavide amniosentez,indometazin (yan etkisi de dikkate alınarak ) denenebilir.
Oligohidroamniyos: Amnios sıvısının azalmasıdır, fetal genito-üriner sistem patolojilerin de, anöploidilerde,fetal ıugr nin geç bulgusu, suların erken gelmesi (emr), miad gecikmesi ve ikizden ikize transfüzyon da da görülür. Polihidroamniyosun aksine bunda idiopatik olma ihtimali azdır. Tanısı maksimum vertikal cep (mvc) < 2 cm veya ası <5 cm ise konur, anhidroamnios ölçülebilir sıvının olmaması halidir; İki taraflı böbrek yokluğu, iki taraflı böbrek anomalileri, mesane çıkımında tıkanıklık. Bunlar fetal genito-üriner sistem patolojileridir,ayrıca plasental yetmezlikte anhidroamniosla sonlanır-Amniyos sıvısı plasentanın fonksiyonunu gösterir.
Oligohidroamniyos tanısı konulduğunda gebe çok yakın takip edilmeli, birlikte bulunabilecek patolojiler, plasenta yetmezlikleri dikkatlice incelenmelidir. 25. haftadan küçük olanların yaşama şansı düşüktür. Oligohidroamniyosun takip ve tedavisi birlikteki patolojilere göre karar verme ve uygulamayı gerektirir.
