Kolposkopi işlemi, rahim ağzının kolposkop denilen özel bir mikroskop sistemi ile incelenmesi işlemidir. Kolposkopi rahim ağzının 3-40 kez büyütüp incelenmesini sağlar. Çıplak gözle görülemeyen kanser öncüsü lezyonların saptanmasına olanak verir.
Kimlere kolposkopi yapılır;
- Yüksek riskli HPV virüs saptanması,
- Jinekolojik muayene sırasında rahim ağzının şüpheli görülmesi,
- Papsmear testinde anormallikler saptanması,
- Tekrarlayan yetersiz papsmear testi,
- Cinsel ilişki sonrası kanama.
HPV nin pozitif olması kolposkopinin en sık yapılma nedenidir, çünkü HPV rahim ağzı kanseri sebebidir.
Kolposkopi hazırlığı : Adet kanaması zamanında kolposkopi yapılmaz , kanamadan sonra yapılır. İşlem öncesi 24-48 saat içerisinde vajinal yıkama yapılmaması ,tampon kullanılmaması, fitil vs ilaç kullanmaması ve cinsel ilişkide bulunulmaması gerekir.
Kolposkopi nasıl yapılır : Hastaya pelvik muayenede veya smear testinde olduğu gibi jinekolojik masada işlem yapılır, önce spekulum vajina içine yerleştirilerek vajina ve serviksin (rahim ağzı) rahat görülecek konuma getirilmesi sağlanır, kolposkopi cihazı da vulvadan birkaç cm uzakta olacak şekilde konumlandırılır.
Önce serviksteki normal dışı salgılar serum fizyolojik ile temizlenir, takiben ilk inceleme için düşük ölçekli büyütme kullanılır (daha sonra büyük büyütmeye geçilir). Bu aşamada gerekirse yeşil filtre ile olası damar patolojileri incelenir.
Daha sonra %3 lük asetik asitle ıslatılmış bir pamuk rahim ağzına 1-3 dakika sürülür, bu uygulamadan sonra olası anormallikler büyük oranda beyazlaşmış şekilde görülür.
Kolposkopi de kullanılan 2.ajan iyot içeren lugol solüsyonudur, buradaki amaç tanı koymak değil, olası biyopsi esnasında anormal alanların ortaya konmasıdır.
Kolposkopi de hangi patolojiler izlenir: Kolposkopide izlenen temel patolojiler rahim ağzı kanseri öncü lezyonlarının yol açtığı damar patolojileridir. Bunlar asetobeyaz alan ,punktuasyon,mozaik alan ve atipik damarlardır. Bunlar kanser öncüsü lezyonlardır. Asetik asit uygulandıktan sonra eğer hücrede displazi varsa ( bu dokuda protein içeriği yüksektir) asetik asit bu proteinleri denatüre eder ve epitel altındaki pembe renk yerine asetik asidin yol açtığı ve asetobeyaz dediğimiz görüntü ortaya çıkar. Kolposkopik inceleme esnasında bu lezyonlardan herhangi birisi görülürse bu alandan biyopsi yapmak gerekir.
Lugol solüsyonu iyot içerir. Normal dokuda bulunan glikojen bu iyodu tutarak kahverengi ile boyanır. oysa kanser öncülü dokularda glikojen azalacağı için bu dokular iyot tutmaz ve kolposkopi incelemede kahverengi yerine orijinal renginde gözükür ve buna iyot negatif veya lugol negatif alan denir. Lugol incelemesi daha çok cerrahi olarak çıkarılacak anormal dokuyu ortaya koymak için yapılır.
Kolposkopi lokal anestezi altında veya hiç anestezi olmadan da yapılabilir. Kolposkopi esnasında yapılmış biyopsi veya işlem sonrası hafif kanama olabilir bazen bunun için ufak müdahaleler gerekebilir.
Kolposkopi sonucu ne anlama geliyor: Kolposkopi esnasında yapılan gözlemler ve alınan biyopsilerin sonucuna bağlı olarak anormal dokular ve hücreler tespit edilmişse ek tedavi edici işlemlere başvurulabilir veya biyopsi esnasında anormal hücre topluluğu tamamen alınamadıysa ek girişimsel işlemler gerekebilir. Bütün bunların sonucuna göre rahim ağzı kanserinin gelişmesini erken dönemde önlemeye yönelik bazı işlemlerin yapılması gerekir, bunlar;
Kriyoterapi: Sıvı haldeki nitrojen gibi gazların kullanılarak tümör dokularının soğukla yakılması yoluyla giderilmesi işlemidir. Benzer işlem genital siğillerin tedavisinde de kullanılır.
Konizasyon: Serviksteki anormal hücrelerin bulunduğu katmanın koni biçiminde çıkarılması işlemidir.
LEEP: (Loop elektrocerrahi eksizyon prosedürü): Konizasyona benzer şekilde anormal içerikli dokunun elektrokoter yardımıyla ayrılması ve çıkarılması işlemidir. İşlem esnasında muhtemel anormal hücrelerin tamamının çıkarılmasına yönelik olarak servikal kanalın küçük bir kısmı da çıkarılır.
