Erkekte ilişki sırasında gelen sıvının adı semen (ejakulat, meni) dir. Miktarı 1,5 -6 cc arasında değişir. Bunun yarısından çoğu seminal sıvı, bir kısmı prostat sıvısı, az bir miktarı cowper bezlerinden gelen sıvı ve spermlerden oluşur. Toplam sperm sayısı 40-500 milyon arasında değişir (ortalama 180 milyon). Oositin insan vücudundaki en büyük hücre olmasının aksine sperm insandaki en küçük hücrelerden biridir.

   Sperm testislerin belirli bir bölgesinde kök hücre olarak bulunur ve ergenlik sonrası bir genetik program dahilinde bölünerek çoğalırlar. Bir kısmı kök hücre olarak kalır, diğerleri de olgun bir sperme doğru farklılaşırlar. Farklılaşma esnasında hücreler bulundukları ortamdan ayrılarak seminifer tübül adı verilen kanalcıklar sayesinde epididim adı verilen ve testislerin arkasında scrotum torbası içinde bulunan kısımda toplanarak depolanırlar. Bu geçen süre yaklaşık 70 gündür, bu döngü sürekli tekrarlar. (Kök hücre-olgun sperm)

• Sperm eğer X kromozomu taşıyorsa kız fetüs,
• Sperm eğer Y kromozomu taşıyorsa erkek fetüs oluşur, yani bebeğin kız veya erkek olması hangi spermle döllendiğine bağlıdır. Sperm hareketlidir ve baş, gövde ve kuyruk kısmı mevcuttur. 23X ve 23 Y olarak olarak iki çeşittirler.

   Sperm coitusta (ilişkide) vajinanın arka forniksine boşalırlar ve spermler, kuyruk hareketi ile servikal kanalı ve mukus bariyerini geçerler. Takiben yine kuyruk hareketiyle ve uterus ve tubadaki kasların yardımıyla tubanın istmus kısmına gelir ve ovumu beklerler. Eğer yumurtlama zamanı değilse serviksteki mukus tıkaç daha viskoz (kıvamlı) haldedir ve spermlerin geçişine izin vermez.

   **Çiftler tarafından çok sık soru sorulan sorulardan birisi de ilişkiden sonra meni sıvısının geri gelmesidir .Çocuk isteyen çiftler rahim ağzının kapalı olduğunu düşünürler ve endişelenirler, bu zaten olması gereken fizyolojik bir olaydır ,spermler servikse doğru yola çıkarken bu sıvının geri kalan kısmı aşağı akar.*

   Tubanın istmusunda bekleyen spermler oosit ampullaya geldiğinde harekete geçerler.

 

 

   Coitustan önce epididimde depolanmış ve hareketsiz bekleyen spermler ductus deferensin kontraksiyonuyla üretraya taşınırlar ve dışarıya atılırlar. Vajinaya atılan spermler dakikada 2-3 mm hızla hareket ederler, bu vajende yavaş, uterusda daha hızlıdır. Spermlerin sadece %1’i serviksi geçebilir ve sadece 300-500 tanesi ampullaya kadar ulaşabilir (2-7 saat arasında). Spermler dişi genitalde 1-3 gün arası canlı kalır, bu demektir ki ovulasyondan önce 3 gün içinde ilişki olursada hamile kalabilir.

   Spermin fertil (üremeye uygun) olması için 1-Kapasitasyon (dölleme yeteneğinin tekrar kazanılması),2- Akrozom reaksiyonu aşamalarına geçmesi lazımdır.

   Kapasitasyon: Spermi kaplayan glikoprotein ve seminal proteinlerin ayrılmasıdır, yaklaşık 7 saat sürer.

   Akrozom reaksiyonu: Kapasite olmuş spermlerin sekonder oositi saran korona radiata hücrelerine temasıyla akrazomdaki yapısal değişikliklerin başlamasıdır. Akrozomal veziküller patlar ve oradaki enzimler dışarı çıkararak corona radiatadaki hücreleri birbirinden ayırır.

IVF de sperm: Fertilizasyon işleminin dış ortamda doktor eliyle yapılması ivf ( invitro fertilizasyon) işleminin temelini oluşturur. Bunda bazı özel ilaçlarla çok sayıda oosit elde edilir. (özel kanül ve enjektörler yardımı ile toplanır) Ve bunların yanına kapasite olmuş spermler bir petri kutusunda bırakılır ve spermin oositi döllemesi beklenir-gözlenir. Eğer sperm girişi özel bir iğne yardımı ile yapılırsa ICSI (intrastoplazmik sperm enjeksiyonu) denir.

Sperm dondurma: Bu işlem erkekten alınan spermin daha sonraki zamanlarda tüp bebek tedavisinde kullanmak üzere laboratuvar ortamında dondurulmasıdır.

• Kanser tedavisi görecek olan ve ileride çocuk isteyenler,
• Vasektomi olacak olan ve üreme yeteneğini korumak isteyenler,
• Spermi biyopsi ile elde edilip (Tese,mikrotese) ilk denemelerde gebelik oluşmayanlar (yani kısırlık tedavisi sonuçsuz kalanlar)
• Spermini bağışlamak isteyenler.

   Bu işlemde üç günlük cinsel perhiz sonrası baba adaylarından cerrahi yolla sperm örnekleri alınır,(bunun için lokal ya da genel anestezi uygulanır) elde edilen spermler özel bir sıvı yardımı ile dondurulur ve-196 derecede 5 yıl muhafaza edilir.